Gian Peider Stupan - Peter Stoppa (Stuppa)
Otras persunas
Andere Personen
Nat: lügl 1621 a Clavenna
Mort: 8 schner 1701a Château Thierry (Paris)

Gian Peider Stuppa, figl d'ün simpel pauret da Clavenna e vaschin da Sent, ha ragiunt ün dals plü ots grats militars in servezzan frances. El staiva fich dastrusch a Louis XIV. Cun protecziun da seis barba chi serviva in Frantscha s‘ha‘l pudü as laschar ingaschar pel servezzan frances fingià cun 16 ons. El ha gnü occasiun da‘s distinguer in diversas battaglias suot la bindera da Louis XIV. ed es svelt avanzà sco uffizial. Per far carriera ha‘l müdà cretta, cumbain cha seis frar Hans Baptiste (1624 - 1692) d‘eira ravarenda refuormà in servezzan dal dictatur puritan inglais Oliver Cromwell. El s‘ha savü fuar aint illa parantella dal rai svessa, in maridond üna cusdrina dal minister da guerra Louvois. Dal 1674 è‘l gnü nomnà sco general superiur da tuot las truppas svizras, grischunas e vallaisas. Quista onur d‘eira uschigliö reservada be pels plü nöbels. In temps da pasch vaiva‘l d‘intermediar tanter il rai e‘ls Confederats, perche el d‘eira eir ün diplomat, sainza scrupels. Peider Stupan ingaschaiva in Svizra cumpagnias da mercenaris, schabain cha quai füss stat scumandà. Ün process per avair violà las capitulaziuns militaras es però gnü sisti. Seis büro da propaganda as rechattaiva a Cuoira (Stuppishus). P. Stoppa staiva dastrusch a seis rai eir dal 1685, cur cha l‘edict da Nantes es gnü aboli e cha pels Uguenots frances han cumanzà las persecuziuns. El es gnü nomnà da Louis XIV. colonel sur dal regimaint da guardgia svizzer. Quist vaschin da Sent resta contestabel, malgrà sia intelligenza e seis curaschi.

Cuntschainta es gnüda la seguainta passada:
Üna remarcha dal minister Louvois chi s'almaintaiva dals gronds cuosts per las truppas estras: "Si l'on réunissait tout l'argent que les troupes suisses ont coûté à la France, on pourrait paver une route qui mènerait de Paris à Bâle." E Stuppa respuonda: "C'est vrai, mais si l'on réunissait aussi tout le sang que ceux de ma nation ont versé pour la France, on en remplirait un canal qui irait de Bâle à Paris."